Home

Doel van het onderzoek Het onderzoek van Peil.Mens en Maatschappij wordt uitgevoerd in opdracht van de Inspectie van het onderwijs om inzicht te krijgen in de actuele kennis en vaardigheden van leerlingen aan het eind van de basisschool voor het leergebied Mens en Maatschappij. Aardrijkskunde en geschiedenis vormen de kern van dit leergebied. We vergelijken de resultaten met de prestaties van leerlingen in de vorige peilingsonderzoeken voor deze vakken uit 2008. Tevens wordt onderzocht hoe basisscholen het onderwijsleerproces op het gebied van aardrijkskunde en geschiedenis vormgeven. Hierbij zijn we benieuwd naar verschillen tussen scholen die aardrijkskunde en geschiedenis thematisch aanbieden, soms geïntegreerd met andere vakken, en scholen die aardrijkskunde en geschiedenis als losse vakken aanbieden.

Kennis en vaardigheden
In dit onderzoek wordt bijvoorbeeld gekeken naar kennis over de Tweede Wereldoorlog, de riddertijd, andere landen, het klimaat en migratie. Nieuw in dit onderzoek is de toetsing van vaardigheden, die in het nieuwe curriculum voor Mens en Maatschappij meer aandacht zullen gaan krijgen. Het gaat dan om onderzoeksvaardigheden, zoals het selecteren van informatie uit teksten, afbeeldingen, kaarten en grafieken om een onderzoeksvraag te beantwoorden. En om denkwijzen die belangrijk zijn bij aardrijkskunde en geschiedenis, bijvoorbeeld het leggen van oorzaak-gevolgrelaties, het herkennen van meerdere perspectieven en het benoemen van overeenkomsten en verschillen.

Verbetering van het onderwijs
Het peilingsonderzoek helpt bij de dialoog over de kwaliteit en verbetering van het Mens en Maatschappij onderwijs. Inzicht in de aandacht die scholen besteden aan kennis en vaardigheden met betrekking tot aardrijkskunde en geschiedenis en in wat leerlingen aan het einde van de basisschool kennen en kunnen, is bijvoorbeeld van belang voor de invoering van het nieuwe curriculum op scholen, maar ook voor de opleiding en professionalisering van leraren.

Samenhangend onderwijs
In de huidige curriculumvernieuwingen is veel aandacht voor samenhang en doorlopende leerlijnen. Bij de samenhang gaat het om samenhang binnen en tussen leergebieden. Het leergebied Mens en Maatschappij is bijvoorbeeld nauw verweven met taal en met burgerschap. In een verdiepende studie wordt onderzocht hoe scholen invulling geven aan samenhangend onderwijs en doorlopende leerlijnen en welke uitdagingen ze daarbij ervaren.